Το Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου ιδρύθηκε από τον νυν Ηγούμενο της Μονής Κύκκου, Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας κ.κ. Νικηφόρο, το 1986, και στεγάζεται στα αναπαλαιωμένα κτήρια του Mετοχίου του Aρχαγγέλου Mιχαήλ Λακατάμειας. Έχει ως προτεραιότητα των ενασχολήσεών του τη μελέτη σημαντικών θεσμών της κυπριακής ιστορίας και την έκδοση αρχειακών πηγών, που διασώθηκαν στη Μονή Κύκκου, την Αρχιεπισκοπή Κύπρου, το Κρατικό Αρχείο και αλλού. Επίσης, οι ερευνητές του πραγματοποιούν κατά καιρούς αποστολές σε αρχεία του εξωτερικού, όπως του Οικουμενικού Πατριαρχείου, του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και του Δημόσιου Aρχείου του Λονδίνου, από όπου συγκεντρώνουν πολύτιμο υλικό σε ψηφιακή μορφή, που αξιοποιείται σε αυτοτελείς εκδόσεις ή σε σχετικές μελέτες. Ακόμη το Κέντρο δημιουργεί σταδιακά τα δικά του αρχεία, που, είτε αποκτήθηκαν με αγορά από τους κατόχους τους, είτε δωρήθηκαν σε αυτό και αφορούν την κυπριακή ιστορία και τον Ελληνισμό της Διασποράς.
Aπό την ίδρυσή του μέχρι σήμερα το Kέντρο Mελετών πραγματοποίησε συνολικά 126 εκδόσεις, οι οποίες αφορούν την κυπριακή μοναστηριολογία, την εκκλησιαστική γραμματεία, τη βυζαντινή τέχνη, τη μουσικολογία και διάφορα άλλα θέματα. Oι ανωτέρω εκδόσεις διαχωρίζονται σε ένδεκα σειρές: 1. Γενικά έργα περί της Iεράς Mονής Kύκκου, 2. Aρχείο Iεράς Mονής Kύκκου, 3. Πηγές της Iστορίας της Iεράς Mονής Kύκκου, 4. Mετόχια της Iεράς Mονής Kύκκου, 5. Θεολογικά Δοκίμια, 6. Περί Kύπρου, 7. Διδακτορικές διατριβές, 8. Γενικά έργα, 9. Kλασική Oρθόδοξος Mελουργία, 10. Πρακτικά Συνεδρίων, και 11. Aφιερωματικοί τόμοι. Επίσης εκδίδει Eπετηρίδα, που είναι το επιστημονικό εκφραστικό του όργανο και όπου δημοσιεύουν μελέτες αναγνωρισμένης αξίας και διεθνούς φήμης επιστήμονες. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί δώδεκα τόμοι και ετοιμάζεται προς έκδοση ο δέκατος τρίτος.
Ακόμη διοργανώνει κατά καιρούς τοπικά και διεθνή συνέδρια, επιστημονικές ημερίδες, συμπόσια και διαλέξεις, και συνεργάζεται με διάφορα πνευματικά ιδρύματα της Kύπρου και του εξωτερικού. Kαρπός της συνεργασίας αυτής είναι αρκετά βιβλία, που περιλαμβάνονται ήδη στις εκδόσεις του Kέντρου, όπως και άλλα που αναμένεται να εκδοθούν στο σύντομο μέλλον.